Tytuł

Pamięć nie dała się zgładzić…

Skrom­ny jubi­le­usz 15. lat pra­cy Sto­wa­rzy­sze­nia był oka­zją do wspo­mnień, reflek­sji, ale i do wyra­że­nia uzna­nia tym, któ­rzy wie­le swo­je­go cza­su i sił wnie­śli w dzia­łal­ność orga­ni­za­cji. Aby oca­lić te fak­ty od zapo­mnie­nia, a przede wszyst­kim dać wyraz pamię­ci o pomor­do­wa­nych – Ofia­rach katyń­skich, posta­no­wio­no wyda­rze­nia lat wspól­nej pra­cy utrwa­lić w for­mie wydawnictwa.

Pierw­szą stro­nę książ­ki sta­no­wi kse­ro listu Sekre­ta­ria­tu Sta­nu Jana Paw­ła II z 1 paź­dzier­ni­ka 2004. Ostat­ni aka­pit listu skie­ro­wa­ne­go z oka­zji 15. lecia Rodzi­ny Katyń­skiej do Pre­zes Sto­wa­rzy­sze­nia Rodzi­na Katyń­ska Lublin brzmi: „Jego Świą­to­bli­wość wdzięcz­ny za sło­wa  życzeń i wyra­zy pamię­ci, pole­ca Boże­mu Miło­sier­dziu w modli­twie ofia­ry Katy­nia. Sto­wa­rzy­sze­niu Rodzi­na Katyń­ska Lublin na dal­sze lata dzia­łal­no­ści z ser­ca udzie­la Apo­stol­skie­go Bło­go­sła­wień­stwa. Pod­pi­sał  Mons. Gabrie­le Cac­cia – Asesor”.

Tema­tem czę­ści I (Char­ków, Katyń, Mied­no­je) jest histo­ria Zbrod­ni Katyń­skiej. W spo­sób przy­stęp­ny, z myślą o mło­dym czy­tel­ni­ku, przed­sta­wio­no los pol­skich ofi­ce­rów, poli­cjan­tów i funk­cjo­na­riu­szy innych służb pań­stwo­wych uję­tych przez czer­wo­no­ar­mi­stów po agre­sji 17 wrze­śnia 1939 roku na Pol­skę. Opi­sa­no tło histo­rycz­ne, pobyt jeń­ców w obo­zach spe­cjal­nych NKWD, aż do pod­ję­cia przez naj­wyż­sze wła­dze sowiec­kie 5 mar­ca 1940 roku decy­zji o likwi­da­cji obo­zów. W każ­dym przy­pad­ku poda­no źró­dła informacji.

Następ­ne stro­ny zawie­ra­ją wybra­ne doku­men­ty katyń­skie, mię­dzy inny­mi kopie pism Komi­te­tu Cen­tral­ne­go Komu­ni­stycz­nej Par­tii Związ­ku Radziec­kie­go z lat 1960–1970, opi­sa­nych klau­zu­lą TAJNE, a prze­ka­za­nych Pol­sce przez pre­zy­den­ta Rosji w dniu 14 paź­dzier­ni­ka 1992, oraz inne pisma otrzy­ma­ne przez pol­ski rząd w okre­sie póź­niej­szym (jak  roz­kaz Ludo­we­go Komi­sa­rza Spraw Wewnętrz­nych ZSRR o przy­zna­niu pra­cow­ni­kom NKWD nagród i odzna­czeń pań­stwo­wych za zamor­do­wa­nie w 1940 roku pol­skich jeń­ców wojen­nych), prze­dru­ki inte­re­su­ją­cych arty­ku­łów z róż­nych cza­so­pism o sytu­acji pol­skich jeń­ców pod­czas poby­tu w obo­zach NKWD, arty­kuł o jeń­cach oca­lo­nych od śmier­ci w Katy­niu, wstrzą­sa­ją­cą rela­cję Józe­fa Mac­kie­wi­cza z poby­tu w maju 1943 roku w Lesie Katyń­skim. Jeden z roz­dzia­łów poświę­co­ny jest epi­zo­dom z życia obo­zo­we­go pol­skich jeń­ców; wybra­no je z pamięt­ni­ków zna­le­zio­nych pod­czas eks­hu­ma­cji w katyń­skich dołach śmierci.

Część II poświę­co­na jest 15 latom dzia­łal­no­ści Sto­wa­rzy­sze­nia Rodzi­na Katyń­ska Lublin. To swo­isty pamięt­nik Sto­wa­rzy­sze­nia, chro­no­lo­gicz­ny opis wyda­rzeń w kolej­nych latach. Od 1989 do 2004 roku dokład­nie opi­sy­wa­na jest dzia­łal­ność człon­ków lubel­skiej Rodzi­ny Katyń­skiej. Pra­ca w każ­dym roku kalen­da­rzo­wym sta­no­wi odręb­ny roz­dział. Wymie­nia­ne są wszyst­kie nazwi­ska osób zaan­ga­żo­wa­nych w poszcze­gól­ne przed­się­wzię­cia, spo­tka­nia, wyjaz­dy, piel­grzym­ki, orga­ni­za­cje uro­czy­sto­ści i inne czyn­no­ści. Wyda­rze­nia udo­ku­men­to­wa­ne są zdjęciami.

Przy­wra­ca­nie pamię­ci o latach pra­cy, szcze­gól­nie tych naj­bar­dziej odda­lo­nych i już nie­co zatar­tych w świa­do­mo­ści, mia­ło za pod­sta­wę kro­ni­kę Rodzi­ny Katyń­skiej, wspo­mnie­nia człon­ków, pro­to­ko­ły z zebrań i róż­nych spo­tkań, zdję­cia, wysy­ła­ne i otrzy­my­wa­ne pisma, zapro­sze­nia, pry­wat­ne notat­ki itp. Wie­le wyda­rzeń zosta­ło zapew­ne pomi­nię­tych. Doty­czy to tych przed­się­wzięć, któ­re nie zosta­ły nigdzie odno­to­wa­ne i nie pozo­stał po nich żaden ślad w doku­men­tach. Rów­nież w świa­do­mo­ści człon­ków nie­któ­re spra­wy ule­gły zatar­ciu i po kil­ku­na­stu latach nie było moż­li­wo­ści odtwo­rze­nia ich.

Wydaw­nic­two uzu­peł­nia 111 zdjęć, doku­men­tu­ją­cych dzia­łal­ność Rodzi­ny Katyń­skiej w latach 1989–2004. Następ­ne stro­ny zawie­ra­ją peł­ną listę człon­ków Sto­wa­rzy­sze­nia Rodzi­na Katyń­ska Lublin; przy każ­dym nazwi­sku figu­ru­ją dane Ofia­ry Zbrod­ni Katyń­skiej, sto­pień pokre­wień­stwa oraz miej­sce spo­czyn­ku zamordowanego.

Kolej­ne kar­ty to wykaz Hono­ro­wych Człon­ków Rodzi­ny Katyń­skiej oraz kalen­da­rium sta­łych spo­tkań i uro­czy­sto­ści Sto­wa­rzy­sze­nia. Publi­ka­cję koń­czy posło­wie autor­stwa Danu­ty Malon. Sta­no­wi ono pod­su­mo­wa­nie 15 lat pra­cy, w cią­gu któ­rych wszyst­kie przed­się­wzię­cia świad­czą, że pamięć o naszych Bli­skich jest żywa. Wpis zakoń­czo­ny jest  zda­niem: „Pamię­ta­my też o tym, że zapo­mnie­nie o prze­szło­ści gro­zi jej powtórzeniem”.

Opra­co­wa­ła Danu­ta Malon